Wszystko co powinieneś wiedzieć o inflacji

Czym jest inflacja?

Inflacja, w najprostszym ujęciu, to proces wzrostu cen towarów i usług w danym okresie. Oznacza to, że to, co kupujemy, staje się droższe. Oczywiście nie każdy jednorazowy wzrost ceny oznacza od razu wzrost inflacji. 

Inflacja jest więc utrzymującym się przez dłuższy czas procesem wzrostu cen w gospodarce narodowej.

W Polsce, Główny Urząd Statystyczny odpowiada za monitorowanie poziomu inflacji. Wskaźnik ten jest mierzony za pomocą różnych miar, a najczęściej stosowaną jest roczna stopa inflacji. Określa ona procentowy wzrost cen towarów i usług w ciągu roku, bazując na koszyku reprezentatywnych produktów i usług, takich jak żywność, ubrania, usługi medyczne czy opłaty za mieszkanie. 

 

Co powoduje wysoka inflacja? 

Wysoka inflacja niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji zarówno dla gospodarek, jak i gospodarstw domowych.

• Spadek siły nabywczej pieniądza

Wzrost inflacji oznacza spadek siły nabywczej pieniądza. Oznacza to, że za tę samą sumę środków finansowych możemy nabyć coraz mniej dóbr i usług. Osoby o niższych dochodach są szczególnie narażone, ponieważ ich budżety są ograniczone.

• Spadek wartości oszczędności i wzrost kosztów zobowiązań bankowych 

Inflacja stanowi spore zagrożenie dla osób oszczędzających kapitał, ponieważ traci on na wartości. Gdy oprocentowanie lokaty bankowej jest niższe od inflacji, to po wypłaceniu pieniędzy wraz z odsetkami możemy kupić mniej niż przed założeniem lokaty. W efekcie, ludzie zamiast oszczędzać, często wybierają szybsze wydawanie pieniędzy. To z kolei prowadzi do zmniejszenia dostępności środków dla banków, co skutkuje wzrostem oprocentowania kredytów. Dlatego też zarówno przyszli kredytobiorcy, jak i Ci, którzy już posiadają kredyty, doświadczają wzrostu kosztów zobowiązań bankowych.

• Rosnące koszty produkcji i transportu wytwarzanych dóbr

Wysoka inflacja wpływa również na przedsiębiorstwa, utrudniając im planowanie działań na rynku. Niestabilność cen surowców i usług wprowadza niepewność, utrudniając prognozowanie kosztów produkcji. Wzrost cen ma również wpływ na wynagrodzenia pracowników, co z kolei przyczynia się do dalszego wzrostu kosztów produkcji.

• Wpływ na wartość waluty

Wzrost cen w gospodarce narodowej negatywnie wpływa również na wartość waluty kraju. Inflacja prowadzi do spadku popytu na daną walutę, co obniża jej wartość na rynku międzynarodowym.

 

Kontrolowanie poziomu inflacji ma kluczowe znaczenie dla utrzymania stabilności gospodarczej oraz ochrony interesów gospodarstw domowych. 

Stabilny poziom cen sprzyja bowiem utrzymaniu osiągniętego poziomu życia, a także wspiera przedsiębiorców w podejmowaniu długofalowych decyzji. Rada Polityki Pieniężnej (RPP), organ Narodowego Banku Polskiego (NBP), pełni kluczową rolę w utrzymaniu stabilnego poziomu inflacji w Polsce. 

Zgodnie z opiniami ekonomistów, dla zdrowego rozwoju gospodarczego korzystne jest utrzymanie inflacji na stabilnym poziomie, wynoszącym idealnie między 2 a 4 procentami. Taki stan nazywany jest inflacją pełzającą, która nie stwarza groźby dla gospodarki i nie prowadzi do większych problemów z utrzymaniem wartości pieniądza.

 

Inflacja a stopy procentowe – co warto wiedzieć

Wzrost stóp procentowych a dynamika gospodarki
Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe, aby zapobiec drastycznemu wzrostowi cen. Kiedy rosną stopy procentowe, rośnie cena pieniądza, co skutkuje tym, że bank centralny udziela pożyczek bankom po wyższej niż dotychczasowej stawce procentowej. Banki z kolei udzielają kredytów o wyższym oprocentowaniu. W rezultacie, inwestowanie staje się mniej atrakcyjne, a oszczędzanie zyskuje na znaczeniu, co skutkuje zahamowaniem wzrostu gospodarczego.

Spadek stóp procentowych a stymulacja gospodarki
W sytuacji kryzysu gospodarczego czy recesji, obniżenie stóp procentowych staje się narzędziem stymulującym koniunkturę. Niskie stopy procentowe prowadzą do zwiększenia podaży pieniądza – koszty kredytów maleją, a ich dostępność wzrasta, co sprzyja zarówno inwestycjom, jak i konsumpcji. Obniżenie stóp procentowych skutkuje wzrostem inwestycji przedsiębiorców, tworzeniem nowych miejsc pracy oraz dodatkowym pobudzeniem wzrostu gospodarczego. To narzędzie staje się kluczowym czynnikiem w ożywianiu działalności gospodarczej podczas trudnych okresów, umożliwiając przedsiębiorstwom rozwijanie się i generowanie zatrudnienia.