W najbliższy piątek 8 grudnia 2017 r. o godz. 16.00 Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej i Bank Spółdzielczy w Limanowej zapraszają na promocję książki pn. Antoni Józef Mars Herbu Noga (1819-1905). Pamiętnik.
Spotkanie promocyjne odbędzie się w Dworze Marsów przy ul. Józefa Marka 13 w Limanowej i będzie połączone z uroczystym jubileuszem 140-lecia działalności Banku Spółdzielczego w Limanowej.
Książka została wydana jako V tom serii Zeszyty Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Autor wspomnień Antoni Józef Mars zainicjował powstanie Towarzystwa Zaliczkowego w Limanowej w roku 1877 r., który stał się zalążkiem bankowości w Limanowej i okolicy. Obecnym kontynuatorem myśli A.J. Marsa jest właśnie Bank Spółdzielczy w Limanowej. Wydana wspólnie publikacja jest pamiątką wieloletniego istnienia Banku oraz uhonorowaniem jego założyciela. Ciekawostką jest fakt, iż właściciel starowiejskiego dworu poświęcił w Pamiętniku wiele miejsca, wyjaśniając dogłębnie okoliczności powstania tej instytucji.
Ta obszerna pozycja zawiera edycję rękopisu pamiętnika Antoniego Józefa Marsa - właściciela Limanowej i założyciela Towarzystwa Zaliczkowego wraz z fragmentami opublikowanymi w 1905 r. przez Teofila Wiadomskiego pn. Z Pamiętnika Antoniego Józefa Nogi Marsa. Warto zaznaczyć, iż rękopis znajduje się w zbiorach limanowskiego muzeum i już od dawna czekał na swoje opracowanie. Cała praca naukowa polegająca na edycji, opracowaniu i zaopatrzeniu Pamiętnika w indeksy osobowe i geograficzne była możliwa dzięki staraniom dwóch limanowskich badaczy historii: Arkadiusza Urbańca i Tomasza Jacka Lisa, będących członkami Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Limanowej.
Ich zdaniem – Pamiętnik Antoniego Józefa Marsa to interesujące źródło do poznania dziejów rodów ziemiańskich na Limanowszczyźnie, z punktu widzenia przedstawiciela warstwy szlacheckiej. Pamiętnik nie zawiera wyłącznie opisów spraw gospodarczych prowadzonych przez A.J. Marsa, ale także prywatne przemyślenia autora, relacje ze skandali obyczajowych i afer kryminalnych, krytykę instytucji cesarskich, sprawy sądowe i dochodzenia spadkowe. Perspektywa Marsa daje także możliwość szerokiego wglądu w życie towarzyskie i obyczajowe wyższych warstw galicyjskiego społeczeństwa II połowy XIX wieku. Jednak na pierwszy plan zdecydowanie wysuwa się kwestia zarządzania majątkiem limanowskim, przeprowadzane inwestycje oraz dokładne kalkulacje, bilanse zysków i strat, które stanowią znakomite źródło do poznania dziejów gospodarczych Limanowej i okolic. Pamiętnik Marsa stanowi również świadectwo walki o wolną Polskę, pozostającą wówczas pod okupacją trzech mocarstw, prowadzoną w myśl pozytywistycznych idei lat 70. XIX wieku. Barwny i pozbawiony, w niektórych przypadkach, sublimacji język Antoniego Marsa sprawia, że lektura jest niezwykle ciekawa tym bardziej, że edytor uwspółcześniając ortografię, interpunkcję i fleksję pozostawił styl, składnie zdań oraz nazwy własne w niezmienionej formie.
Przypisy rzeczowe dodane w trakcie opracowania umożliwiają w większości przypadków identyfikację opisywanych postaci, natomiast indeksy: osobowy i geograficzny ułatwiają wyszukiwanie interesujących czytelnika fragmentów w tekście. Publikacja otrzymała pozytywną recenzję naukową prof. dr. hab. Jerzego Kuzickiego z Uniwersytetu Rzeszowskiego, który jest specjalistą w tematyce ziemiaństwa w XIX stuleciu.
Publikacja Antoni Józef Mars Herbu Noga (1819-1905). Pamiętnik stanowi jedno z niewielu opublikowanych wspomnień galicyjskich ziemian, zawierając sporą ilość nieznanego dotychczas historykom materiału. Wielowymiarowa i niejednoznaczna postać autora, odgrywająca znaczącą rolę w dziejach gospodarczych Limanowej i okolic, jest interesującym przykładem polskiego szlachcica, starającego się poprzez realizację pozytywistycznych idei, o podniesienie poziomu życia nie tylko „obywateli” szlachty, ale także włościan i mieszczan limanowskich.
W ramach jubileuszowego spotkania odbędzie się także wykład Tomasza Jacka Lisa poświęcony arkanom powstawania niniejszej publikacji. Wydawnictwo będzie do nabycia w trakcie spotkania i po jego zakończeniu w Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej. Więcej informacji znajduje się na stronach internetowych i fanepage’u Muzeum. Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych.
